– İşletme Faktörü
Makinenin artık tutamayacağı yük ile makinenin işaretlenmiş en yüksek çalışma yükü arasındaki aritmetik oran
– Deney Faktörü
Deneylerde kullanılan yük ile donatı/makine üzerine işaretlenmiş en yüksek işletme yükü arasındaki yükü aritmetik ortalama
– Statik Deney
İ ) Muayene yapılır
İİ ) En büyük işletme yükü x uygun static deney faktörü = f , f’e maruz bırakılır.Hasar Kontrolü için yük serbestçe bırakılır.
İİİ ) yeniden muayene edilir.
– Dinamik Deney
Makinenin tertibatın uygun çalışıp, çalışmadığı control edilir. Makine en yüksek işletme kuvvetinde işletilir.
– Tamburlar
Fılanş genişliği sarılan halatın çapının 2,5 katı olmalı , halat fırlamalarını önleyecek şekilde olmalı.
Yük tutma elemanı alt seviyedeyken, tambur üzerinde 2 sarım halat kalmalı
Tambur yivi ile kullanılan halat çapı uyumlu olmalı limit switch olmalı
– Zincirler
Zincir baklalarındaki aşınma, bakla kalınlığının 4/1 ‘ ini geçmezse zincir kullanılmamalı.
Baklalardaki boyuna uzaman % 5 ‘ i geçmişse zincir kullanılmamalıdır.
– Halatlar ( Kendir )
Islak ve gergin bekletilmemeli
Demir askılara asılmamalı
Asit ve aşındırıcılardan korunmalı
Keskin kenarlı yük köşelerinde özel tedbirler alınmalı
– Halatlar ( tel )
Kendin ile aynı ağırlıkta ve çapta oldukları halde daha mukavvimdir
Islak ve kuru halde mukavveveti aynı
Değişik iklim şartlarında uzunluğu önemli oranda değişmiyor
Uzun ömürlü ve dayanıklı
Belirli periyodlarda uygun yağ ile yağlanmalı
Güvenlik katsayısı en az 5 olmalıdır
– Halat çapında azalma
R < = 19 mm – 1 mm
22 < R < 28 – 1,5 mm
32 < R < 38 – 2 mm
– Kaldırma makinelerindeki genel güvenlik önlemleri
- Makine emniyet yönetmeliğini uygun imal edilmeli ve montajı yapılmalıdır.
- Koruyucu ve planlı bakımları uygun şekilde yapılmalıdır
- Her türlü tadilat ve bakım için bir sicil kartı tutulmalıdır
- Çalışma sahası işaretlenmeli ve iyi tanzim edilmelidir.
- Işlemler sırasında yetiştirilmiş manevracılar kullanılmalıdır.
- Yetişmiş operatörler tarafından kullanılmalıdır.
- Operatörler dur işaretlerine uymalıdır trafiğe çıkıyorsa G sınıfı ehliyeti olmalıdır.
- Yükler dik olarak kaldırılmalıdır
- Kancalarda emniyet mandalı olmalıdır
- Vinçlerde güvenlik
Kanca güvenliği kat sayısı en az 5 olmalıdır
Yağlama sırasında elektrik akımı kesilmelidir
Ray uçlarında en az tekerleklerin yarı çapı kadar takoz olmalıdır
– İSG TÜZÜĞÜ – 7. BÖLÜM
- Tamburun 2 yanı fılanşlı olacak
- Kanca en altta olduğundan , tambur üzerinde en az 2 tam devir yapacak boyda halat sarılmış olacak
- Yıldız limit swich olacak
- Yıldız kaldırma araçların en ağır yükün 1,5 katını kaldırabilecek yapıda olmalı, buna uygun freni olmalı.
- Yıldız 3 ayda bir kontrol edilecek
- Kanca güvenlik katsayısı, kaldırılacak yükün el ile çalıştırılanda 3 katına mekanik olarak çalıştırılanlarda 4 katına ermiş neden taşıyorlarsa 5 katına eşit olacak
- Rayların her 2 başına , en az tekerleklerin yarı çapı yüksekliğinde takozlar koyulacak
- Vinç köprüsüne çıkmaya sağlayan merdivenler ve köprünün her 2 yanında en az 45 cm genişliğinde geçit yada sahnlık olacak.
- Vinç köprüsünün her 2 başında ise 40 cm genişliğinde sahanlık, geçit olacak
- Vinç geçit ve sağanlıkları ile atlarındaki sabit tesisler arasında en az 180 cm açıklık bulunacak.
- Gezer vinç yürüme yolları en az 75 cm eninde olacaktır.
- 5 ton ve daha fazla yük kaldıran yaylı vinçlerde 2 elektrikli fren veya 1 elektrikli ,1 mekanik fren bulunacaktır.
- En ağır yük için sapan ve kancaların güvenlik kat sayısı en az 5 olacaktır.
- Zincirler bu özelliklerini bitirdiklerinde ve boyları % 5 ‘ den fazla uzadığında bakla ve halka kalınlığının 4/1’inden fazla aşınma meydana g eldiğinde bunlar kullanılmayacaktır.
- Çelik halatların güvenlik katsayısı 6’dan aşağı olmayacaktır.
- Altı yükümlü çelik halatların 50 cm ve özel çelik halatları 1 metre boyunca dayanmalarını aşağıdaki kadar kaybetmiş olanlar kullanılmayacaktır.
- 7 telli çelik halatlarda % 12
- 19 telli çelik halatlarda % 20
- 37 telli çelik halatlarda % 25
- 61 telli çelik halatlarda % 25
- Seol özel çelik halatlarda % 12
- Üçgen bükümlü halatlarda % 15
- Nuflese çelik halatlarda % 20
- Çelik halat bağlantı kısımları aşındığında , halatın 1-3 metresi uygun şekilde kesilecek ve uygun tel
– İSG TÜZÜĞÜ 8. BÖLÜM
- Yerden 150 cm yükseklikteki taşıma yolları yanına taşıma yapılacaktır.
- Bant uçlarına en 1 m uzunluğunda muhafaza yapılacak, bant kopmalarına karşı
- Yerden 215 cm yükseklikteki bantların camları olacak
- Merdaneler arası 15 cm den fazla açık ise kapatılabilecek
- Sonsuz vidaların olukları 3 m kalınlığında ve kapakları olacak.
- Fünomatik taşıyıcılara elle besleme yapılıyorsa ağız çapı 30 cm den büyükse kapaklara en az 1 m uzaklıkta huniler yapılacak.
KALDIRMA ARAÇLARININ PERİYODİK KONTROLÜ
- İsg tüzüğü ve
- İş ekipmanlarının kullanımında sağlıklı ve güvenlik şartları yönetmeliğine dayanmaktadır.
– Muayene ve deney yöntemleri
- Fiziki ( gözle ) muayene
- Şartnamelere uygunluk deneyi
- Yük kaldırma yeterlilik deneyleri
- Statik deney
– Kard.ekip yapı yeterliliği için 1,25 hard ile 10 dk-yük yerden 10-20 cm kaldırılır ve gözle muayenesi
yapılır.
– Dinamik deney
– Kard.ekipmanlar ve frenlerinin emniyetli olup olmadığını control için yapılır.1.5 hat ile 60 dk yapılır.
- Kararlılık deneyleri
Devrilmeye karşı güvensiz olanlar için yapılır 60 dk.
