1) Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı maddelerin üretildiği, işlendiği ve depolandığı binalarda, paratonerler ve yıldırıma karşı alınan diğer koruyucu tertibat ne kadar sürede kontrol edilmelidir?
A) 6 ay B) 1 yıl C) 2 yıl D) 5 yıl
Cevap: B
2) Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’ne göre aşağıdaki tanımlardan hangisi yanlıştır?
A) Santral, elektrik enerjisinin üretildiği tesislerdir.
B) Alçak gerilim, etkin değeri 1000 volt ya da 1000 voltun altında olan fazlar arası gerilimdir.
C) Yüksek gerilim, etkin değeri 1000 voltun üstünde olan fazlar arası gerilimdir.
D) Tehlikeli gerilim, etkin değeri, alçak gerilimde 42 voltun üstünde olan, yüksek gerilimde hata süresine
bağlı olarak değişen gerilimdir.
Açıklama: 30.11.2000 tarih ve 24246 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’nin 4. maddesine göre;
• Alçak gerilim: Etkin değeri 1000 volt ya da 1000 voltun altında olan fazlar arası gerilimdir.
• Yüksek gerilim; Etkin değeri 1000 voltun üstünde olan fazlar arası gerilimdir.
Tehlikeli gerilim: Etkin değeri, alçak gerilimde 50 voltun üstünde olan, yüksek gerilimde hata süresine bağlı olarak değişen gerilimdir.
Cevap: D
3) Aşağıdaki tanımlardan hangisi yanlıştır?
A) Alçak gerilim, etkin değeri 1000 volt ya da 1000 voltun altında olan fazlar arası gerilimdir.
B) Orta gerilim, etkin değeri 1000 voltun üstünde olan fazlar arası gerilimdir.
C) Yüksek gerilim, etkin değeri 1000 voltun üstünde olan fazlar arası gerilimdir.
D) Tehlikeli gerilim, etkin değeri: alçak gerilimde 50 voltun üstünde olan, yüksek gerilimde hata süresine
bağlı olarak değişen gerilimdir.
Cevap: B
4) Alçak gerilim, etkin değeri aşağıdakilerden hangisi olan fazlararası gerilimdir?
A) 1000 V ya da altı B) 1000 V ya da üstü C) 1000 V üstü D) 1500 V üstü
Cevap: A
5) Alçak gerilim ile yüksek gerilim arasındaki sınır gerilim değeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) 380 volt B) 660 volt C) 1000 volt D) 6000 Volt
Cevap: C
6) Hava koşullarının etkisiyle oluşan dış aşırı gerilimlerde, aşırı gerilimlerin oluşmasını önleyen ya da bunları sınırlayan aşağıdaki yapımsal önlemlere ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Hatlar ve transformatör merkezleri için yer seçiminde hava koşulları iyi olan ve yıldırım tehlikesi az
olan yerler seçilmelidir.
B) Hatlar, geçecekleri yerin doğal koruyucu özelliklerinden yararlanabilmek için olabildiğince düzlük ve
ova gibi yerlerden geçirilmelidir.
C) Hava hatlarının iletkenleri, gerekli durumlarda üzerlerindeki yeter sayıdaki toprak iletkenleri ile
korunmalıdır.
D) İşletme akım devresindeki elemanlara yıldırım düşmesini önlemek için gerekli önlemler alınmalıdır.
Açıklama: Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’nin 8. maddesine göre; hatlar, geçecekleri yerin doğal koruyucu özelliklerinden yararlanabilmek için olabildiğince yamaç ve vadi gibi yerlerden geçirilmelidir.
Cevap: B
7) Kurşun – asitli akümülatör odalarının özelliklerine ilişkin aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Kapılar dışa doğru açılacak şekilde yapılmalıdır.
B) Anahtar, priz vs. gibi alevlenmeye sebep olabilecek kıvılcım çıkaran elektrik araçları akü odalarının
içerisine konulmalıdır.
C) Tercihen doğal havalandırmanın yeterli olabileceği biçimde yapılmalıdır.
D) Kuru havalı, serin ve sarsıntısız olmalı ve sıcaklık değişmelerine karşı korunmalıdır.
Açıklama: Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’nin 31. maddesine göre; kurşun – asitli akümülatör odaları kuru havalı, serin, sarsıntısız olmalı ve olabildiğince sıcaklık değişmelerinin etkisinden uzak bulundurulmalıdır. Akümülatörler çok yüksek ya da alçak ortam sıcaklıklarına karşı korunmalıdır.
Kurşun – asitli akümülatör odaları olabildiğince don tehlikesinden uzak olmalı, ısıtma gereği duyulmamaiıdır. Kurşun – asitli akümülatör odaları hiç bir şekilde açık ateş ya da kızarmış cisimlerle ısıtılmamalıdır.
Kurşun – asitli akümülatör birimlerinin birbirinden farklı biçimde ısınmaları da önlenmelidir. Dışarıdan kolayca ulaşılabilen, örneğin insanların gelip geçtiği yollara açık olan akümülatör odalarının pencereleri sık örgülü tel kafes ya da telli camla korunmalıdır.
Kurşun – asitli akümülatör odalarında kapılar ve pencereler dışarıya doğru açılmalıdır. Kapılar, pencere çerçeveleri, duvarlar, tavanlar akümülatör yerleştirilen döşeme ve düzlükler elektrolit etkisine karşı dayanıklı olmalıdır. Gerektiğinde bu etkiye karşı koruyucu boyalar kullanılmalıdır.
Kurşun – asitli akümülatör odalarındaki elektrik tesisleri için nemli ve benzeri yerlere ilişkin iletken, kablo ve elektrik işletme gereçleri kullanılmalıdır. Bu yerlerde akkor telli lamba ve su geçirmez tip armatür kullanılmalı, kıvılcım yapabilen kollektörlü vantilatörler kullanılmamalıdır.
Anahtar, priz vb. gibi işletme sırasında alevlenmeye sebep olabilecek, kıvılcım çıkaran elektrik araçları akümülatör odalarının dışarısına konulmalıdır.
Kurşun – asitli akümülatör odalarında amonyak gibi zararlı gazlar bulundurulmamalıdır.
Kurşun – asitli akümülatör bataryası için gerekli gereçlerin konacağı bitişik bir bölme olmalı ve burada lavabo bulunmalıdır. Akümülatörlerin bulunduğu yerlertercihen doğal havalandırmanın yeterli olabileceği biçimde yapılmalıdır. Pencere, kapı vb. ile havalandırma için gerekli hava sağlanamazsa, akümülatör tesislerinin büyüklüğüne göre kıvılcım yapmayan vantilatör, havalandırma boruları ya da kanalları vb. gibi yapay havalandırma düzenleri kullanılmalıdır. Bu boru ve kanallar elektrolit etkisine karşı dayanıklı olmalı, duman bacalarına ya da ateşli (ocak, vb.) yerlere açık olmamalıdır.
Cevap: B
8) Aşağıdakilerden hangisi Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’ne göre mevcut kurşun – asitli akümülatör işletmesinin tehlikesine karşı alınacak önlemlerden değildir?
A) Kibrit ve çakmak dâhil ateş yakılmamalıdır.
B) İçeride birikmiş gaz varsa uygun müdahale ile ortam gazdan arındırılmalıdır.
C) Kıvılcım çıkaracak aletler kullanılmamalı ve cep telefonları kapatılmalıdır
D) Asit ve/veya asitli suyla temas edildiğinde, hemen temas eden uzuvlartemizsu ile yıkanmalıdır.
Açıklama: Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’nin 34. maddesine göre; mevcut kurşun – asitli akümülatör işletmesinin tehlikesine karşı görevlilerin dikkatli olmaları sağlanmalı ve bu görevlileri tehlikelerden korumak için aşağıdaki önlemleralınmalıdır.
• Kibrit ve çakmak dâhil ateş yakılmamalıdır.
• Kıvılcım çıkaracak aletler kullanılmamalıdır.
• Cep telefonları kapatılmalıdır.
• Asit ve/veya asitli suyla temas edildiğinde, hemen temas eden uzuvlar temiz su ile yıkanmalıdır.
• İçeride birikmiş gaz varsa mahal hemen terk edilmelidir.
• Genel ve özel iş güvenliği önerilerine uyulmalıdır.
Cevap: B
9) Açık hava tesislerinin çevresi en az kaç metre yükseklikte bir çitle çevrilmelidir?
A) 1 B) 1,2 C) 1,8 D) 2,5
Açıklama: Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’nin 36. Maddesine göre; açık hava tesislerinin çevresindeki dolu duvarlar ve tel kafes düzenler en az 1800 mm yükseklikte olmalıdır.
Cevap: C
10) 1 – 36 kV’luk hava hattı iletkenlerinin en büyük salınımlı durumda yapılara olan en küçük yatay uzaklığı ne kadardır?
A) 1m B) 2m C) 3,5m D) 5m
Açıklama: Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’ne 44. maddesine göre hava hattı iletkenlerinin en büyük salınımlı durumda yapılara olan en küçük yatay uzaklıkları aşağıdaki tablolarla belirtilmiştir.
Hattın izin verilen en yüksek sürekli işletme gerilimi (kV) Yatay uzaklık (m)
0 -1 (1 dâhil) 1
1 – 36 (36 dâhil) 2
36 – 72,5 (72,5 dâhil) 3
72,5- 170 (170 dâhil) 4
170-420 (420 dâhil) 5
Cevap: B
11) 36 – 72,5 kV’luk hava hattı iletkenlerinin en büyük salınımlı durumda yapılara olan en küçük yatay uzaklığı ne kadardır?
A) 1m B) 2m C) 3m D) 5 m
Cevap: D
12) 170 kV’luk hava hattı iletkenlerinin ağaçlara olan en küçük yatay uzaklıkları kaç metredir?
A) 1 B) 2,5 C)3 D) 4,5
Açıklama: Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’ne 44. maddesine göre hava hattı iletkenlerinin ağaçlara olan en küçük yatay uzaklıkları aşağıdaki tablolarla belirtilmiştir.Hattın izin verilen en yüksek sürekli işletme gerilimi (kV) Yatay uzaklık (m)
0 -1 (1 dâhil) 1
1 – 170(170 hariç) 2,5
170 3
170-420 (420 dâhil) 4,5
Cevap: C
13) Elektrik devrelerindeki kaçak akımla ilgili aşağıda verilenlerden hangisi/hangileri doğrudur?
I. Havaya akar.
II. Toprağa akar.
III. Cihazların gövdesinde bulunur.
A) Yalnız II B) ll,lll C) Yalnız III D) l,ll
Açıklama: 21.08.2001 tarih ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’nin 4. maddesine göre; kaçak akım: işletme araçlarının gövdeleri, akım sisteminin orta noktasına ya da doğrudan doğruya topraklanmış bir şebeke noktasına veya toprağa iletken olarak bağlanmışlarsa, işletme elemanının aktif bölümlerinden, işletme yalıtkanı üzerinden aktif olmayan bölümlere, örneğin gövdeye işletme sırasında geçen akımdır. Sonuç olarak kaçak akım, işletme sırasında hatasız bir akım devresinden toprağa veya yabancı bir iletken kısma akan akımdır.
Cevap: B
14) Alçak gerilim tesislerinde dolaylı dokunmaya karşı önemli ve en çok uygulanan, hata akımı ile faaliyete geçen devre elemanları ile sağlanan koruma yöntemi hangisidir?
A) Elektriksel artırma yöntemi
B) Beslemenin otomatik olarak kesilmesi yöntemi
C) Yerel eş potansiyel ile koruma yöntemi
D) Koruma sınıfı II olan donanım veya bu donanıma eşdeğer yalıtım ile koruma yöntemi
Açıklama: Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’nin 8. maddesine göre; alçak gerilim tesislerinde dolaylı temasa karşı koruma yöntemleri:
Beslemenin otomatik olarak ayrılması ile koruma,
• Koruma sınıfı II olan donanım kullanarak veya eşdeğeri yalıtım ile koruma,
• İletken olmayan mahallerde koruma,
• Topraklamasız tamamlayıcı yerel eş potansiyel kuşaklama ile koruma,
• Elektriksel ayırma ile koruma olarak gruplandırılabilir.
Cevap: B
15) Yer değiştirebilen işletme elemanlarının topraklama tesisatı en fazla hangi sürede yetkili teknik elemanlar tarafından muayene edilmelidir?
A) 3 ay B) 6ay C) 1 yıl D) 2 yıl
Açıklama: Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’ne göre; çeşitli topraklama tesislerinin işletme dönemi içindeki muayene, ölçme ve denetlemelere ilişkin önerilen periyotlar aşağıda verilmiştir:
• Elektrik üretim, iletim ve dağıtım tesisleri (enerji nakil ve dağıtım hatları hariç) için: 2 yıl
• Enerji nakil ve dağıtım hatları için: 5 yıl
• Sanayi tesisleri ve ticaret merkezleri için:
– Topraklamalara ilişkin dirençlerinin muayene ve ölçülmesi: 1 yıl
– Topraklama tesisleri ile ilgili diğer muayene, ölçme ve kontroller: 2 yıl
• Sabit olmayan tesisler için:
– Sabit işletme elemanları için: 1 yıl
– Yer değiştirebilen işletme elemanları için: 6 ay
• Parlayıcı, Patlayıcı Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerleri ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük
kapsamındaki topraklama tesisleri ile ıslak ortamlarda çalışılan işyerlerindeki topraklama tesislerinin muayene, ölçme ve denetleme periyotları 1 yılı aşamaz.
Cevap: B
16) Elektrik üretim, iletim ve dağıtım tesislerinin topraklama tesisatı en fazla hangi sürede muayene, ölçme ve denetlemeye tabi tutulmalı ve ölçüm sonuçları kaydedilmelidir?
A) 6 ay B) 1 yıl C) 2 yıl D) 5 yıl
Cevap: C
17) Enerji nakil ve dağıtım hatlarının topraklamaları en fazla hangi sürede muayene, ölçme ve denetlemeye tabi tutulmalı ve ölçüm sonuçları kaydedilmelidir?
A) 6 ay B) 1 yıl C) 2 yıl D) 5 yıl
Cevap: D
18) Elektrik ile İlgili Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmelik gereğince 1. grup fen adamlarının öğrenim seviyesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) En az 3 veya 4 yıl yüksek öğrenim görenler
B) En az 2 yıllıkyüksektekniköğrenim görenler
C) Ortaokuldan sonra en az 4 veya 5 yıl mesleki ve teknik öğrenim görenler
D) En az lise dengi mesleki ve teknik öğrenim görenler
Açıklama: 11.11.1989 tarih ve 20339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik ile İlgili Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmeliğin 3. maddesine göre; elektrik ile ilgili fen adamları, gördükleri teknik veya mesleki öğrenim seviyelerine göre aşağıdaki gruplara ayrılırlar:
• 1. Grup: En az 3 veya 4 yıl yüksek öğrenim görenler
• 2. Grup: En az 2 yıllık yüksek teknik öğrenim görenler ile ortaokuldan sonra en az 4 veya 5 yıl mesleki ve teknik öğrenim görenler
• 3. Grup: En az lise dengi mesleki ve teknik öğrenim görenler, lise mezunu olup bir öğrenim yılı süreyle Bakanlıkların açmış olduğu kursları başarı ile tamamlamış olanlar ile 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitimi Kanununun öngördüğü eğitim sonucu ustalık belgesi alanlar
Cevap: A
19) Elektrik ile İlgili Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmeliğe göre bağlantı gücü 50 kVV’a kadar olan binaların elektrik iç tesis projesini hazırlamaya aşağıdakilerden hangisi yetkilidir?
A) 1. grup B) 2. grup C) 3. grup D) 4. grup
Açıklama: Elektrik ile ilgili Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesine göre; 1. grup elektrikler ilgili adamaları;
Bağlantı gücü 50 kVV’a kadar olan binaların elektrik iç tesisi projesini hazırlama,
Bağlantı gücü 1500 kW (gerilimi 400 V’a kadar) elektrik iç tesislerinin yapımı,
Kendileri tarafından yapılan tesislerin muayene, bağlantı, ölçü ve kabulü için gerekli işlerin tamamlanması,
Bağlantı gücü 1500 kVV’a kadar (gerilimi 36 kV’a kadar) olan tesislerin işletme, bakımı ve ölçü, işlerinde yetkilidirler.
Cevap: A
20) Bağlantı gücü 1500 kW olan elektrik iç tesislerinin yapımına aşağıdakilerden hangisi yetkilidir?
A) 4. grup B) 3. grup C) 2. grup D) 1. grup
Cevap: D
21) Aşağıdakilerden hangisi aralıksız çalışan kaldırma makinelerinden biri değildir?
A) Palangalar B) Elevatörler C) Yürüyen merdivenler D) Konveyörler
Açıklama: Bir mal veya ürünün bir yerden diğer bir yere taşınmasında veya kaldırılmasında kullanılan makinelere “kaldırma ve iletme makineleri” veya kısaca “transport makineleri” denir. Transport makineleri çalışma ilkelerine göre iki ana gruba ayrılmaktadır.
Cevap: A
22) Aşağıdakilerden hangisi kaldırma makinesi değildir?
A) Krikolar B) Sapanlar C) Palangalar D) Asansörler
Cevap: B
23) Üzerine halat sarılan tamburlarda alınacak güvenlik tedbirlerine ilişkin aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) Tamburun flanş genişliği sarılan halatın çapının 2,5 katı olmalı ve halat fırlamalarını önleyecek şekilde
yapılmalıdır.
B) Tamburyivleri ile kullanılan halatın çapı birbirine orantılı olmalıdır.
C) Halat tamburlarının ve millerinin veya motor bobinlerinin sökülmesinden önce kaldırma halatları,
tamburlar üzerinden çıkarılmalıdır.
D) Yük tutma elemanı en alt seviyede bulunduğu zaman, yivli tambur üzerinde en az üç sarım halat
kalmalıdır.
Açıklama: Tamburlarda alınacak güvenliktedbirleri şunlardır:
• Üzerine halat sarılan tamburların yanları flanşlı olmalıdır. Flanş genişliği sarılan halatın çapının 2,5 katı olmalı ve halat fırlamalarını önleyecek şekilde yapılmalıdır.
• Tamburyivleri ile kullanılan halatın çapı birbirine orantılı olmalıdır.
• Kaldırma makineleri ve araçların tamburları, kaldıracağı yüke ve kullanılacak halatın çap, nitelik ve sargı sayısına uygun olarak yapılmalı ve iki yanı gerekli yükseklikte faturalı olmalıdır.
• Halatın ucu tambura iyi bağlanmış olmalı ve yük tutma elemanı en alt seviyede bulunduğu zaman, yivli tambur üzerinde en az iki sarım halat bulunmalıdır.
• Elektrikle çalışan kaldırma makinelerinde belirtilen alt ve üst noktalar geçildiğinde, elektrik akımını otomatik olarak kesecek ve tamburun hareketini otomatik olarak durduracak bir tertibat bulunmalıdır.
• Halat tamburlarının ve millerinin veya motor bobinlerinin sökülmesinden evvel kaldırma halatları, tamburlar üzerinden çıkarılmalıdır.
• Maçuna tamburlarının boy ve çapları, yük halatını tek kat halinde sarabilecek durumda olmalı ve maçunaların kumanda kollarında, uygun kavrama tertibatı bulunmalıdır.
• El maçunaları, kaldırılacak en ağır yüke göre, kaldıraç kolu veya kolları üzerinde yapılacak baskı, adam başına 10 kilogramı geçmeyecek şekilde yapılmış olmalı, bunlara kaldıraç kolu bırakıldığında, yükü askıda tutabilmek için, tambur mili üzerine güvenlik mandalının oturacağı dişli bir kasnak veya aynı işi görebilecek otomatik sonsuz bir vida konulmalı ve yüklerinin indirilmesini ayar ve kontrol etmek için, birfren tertibatı bulunmalıdır.
Cevap: D
24) Kaldırma makinelerinin üzerine tel sarılan tamburlarının flanş genişliği, sarılan halatın çapının kaç katı
olmalıdır?
A) 4,5 B) 3,5 C)2,5 D) 1,5
Cevap: C
25) Aşağıdakilerden hangisi halatlarda oluşabilecek şekil bozukluklarından biri değildir?
A) Halatta sepetleşme oluşması B) Halatta eklem oluşması
C) Halatta ezilme oluşması D) Halatta gam oluşması
Cevap: B
