1) Bütün vücut titreşimi için sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet etkin değeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) 0,5 m/s2 B) 1,25 m/s2 C) 2,5 m/s2 D) 3 m/s2
Cevap: A
2) Sağlık gözetimi sonucuna göre bir işçide, hekim veya iş sağlığı uzmanı tarafından işteki mekanik titreşime maruz kalmanın sonucu olarak değerlendirilen, tanımlanabilir bir hastalık veya olumsuz bir sağlık etkisi saptandığında aşağıdakilerden hangisi/hangileri yapılmalıdır?
I- İşçi, hekim veya uzman kişi tarafından kendisi ile ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirilecektir.
II- Gizlilik prensibine uyularak sağlık gözetiminde saptanan önemli bulgular hakkında işveren bilgilendirilecektir.
III- Titreşime maruz kalan işçiler ve maruziyetin derecesine ilişkin bilgiler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderilecektir.
A) Yalnız l B) l,ll C) II, III D) l, ll, lll
Açıklama: Titreşim Yönetmeliği’nin göre; sağlık gözetimi sonucuna göre bir işçide, hekim veya iş sağlığı uzmanı tarafından işteki mekanik titreşime maruz kalmanın sonucu olarak değerlendirilen, tanımlanabilir bir hastalık veya olumsuz bir sağlık etkisi saptandığında;
İşçi, hekim veya uzman kişi tarafından kendisi ile ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirilecektir. Özellikle, maruziyet sonlandıktan sonra yapılacak olan sağlık gözetimi ile ilgili bilgi ve öneri alacaktır.
Gizlilik prensibine uyularak, sağlık gözetiminde saptanan önemli bulgular hakkında işveren de bilgilendirilecektir.
Cevap: B
3) Deniz taşımacılığında, bütün vücut titreşimi maruziyet değerlendirmesinde kaç Hz’in üzerindeki titreşimler değerlendirmeye alınır?
A)0,5Hz B) 1 Hz c) 1,5 Hz d)2Hz
Açıklama: Titreşim Yönetmeliği’nin ekine göre; deniz taşımacılığında, 1 Hz’in üzerindeki titreşimler değerlendirmeye alınacaktır.
Cevap:B
4) El-kol titreşiminde maruziyet düzeyi aşağıdaki standartlardan hangine göre değerlendirilir?
A) TS2607 B)TS ENV 25349 C) TS 117 d)TS 2290
Açıklama: Titreşim Yönetmeliği’nin ekine göre; el-kol titreşiminde maruziyet düzeyinin değerlendirmesi TS ENV 25349 standardına göre yapılır.
Cevap: B
5) Termal konfor aşağıdakilerden hangisini kapsamaz?
A) Havanın nemi B) Havanın sıcaklığı C) Non-iyonizan ışınlar D) Radyant ısı
Açıklama: Bir işyerinde termal konfor denilince; o işyerinin atmosferinin sıcaklığı, nemi, hava akım hızı ve radyant ısısı akla
gelmektedir.
Cevap: C
6) Termal konfor faktörleri aşağıdaki seçeneklerden hangisinde tam olarak belirtilmiştir?
l- Hava sıcaklığı
ll- Havaakımhızı
lll- Radyantısı
lV- Havanın nemi
A) I, II, III B) I, III, IV C) I, II, IV D) I, II, III, IV
Cevap: D
7) Bir işyerinde termal konfor şartlarının sağlanması aşağıdakilerden hangisi/hangilerine sebep olur?
I- İş kazalarının artmasına
II- Üretimin artmasına
III- İş veriminin artmasına
A) Yalnız l B) l,ll C) II, III D) Yalnız lll
Açıklama: Çalışma ortamındaki termal konfor şartlarının sağlanamaması iş kazalarının artmasına, üretimin azalmasına ve verimin düşmesine sebep olmaktadır.
Cevap: D
8) Aşağıdakilerden hangisi insanların ortamla ısı alış verişlerine etki eden faktörlerden değildir?
A) Hava akım hızı B) Gürültü C) Hava sıcaklığı D) Radyantısı
Açıklama: İnsanın ortamla ısı alış verişine etki eden dört ayrı faktör vardır:
Hava sıcaklığı
Havanın nem yoğunluğu
Havaakımhızı
Radyanısı
Cevap:B
9) İnsanların çevre ile ısı alış verişini etkileyen faktörler H=M+R+C+E+D denklemi ile ifade edilir. Çalışanlara konforlu bir ortam sağlanması için bu denklemdeki ısı yükü (H) değeri ne olmalıdır?
A) Sıfır (0) B) Negatif (-) C) Pozitif (+) D) Maksimum on (max. 10)
Açıklama: Çevre ile ısı alış verişini etkileyen faktörler aşağıdaki denklemle ifade edilir. H=M+R+C+E+D
H; vücudun ısı yükünü tanımlamaktadır. H pozitif ise vücut ısı kazanmış ve negatif ise ısı kaybetmiş demektir. H sıfır ise vücudun ısı dengesi sabit kalır.
M; metabolik ısı kazancıdır. Vücudun bazal ve fiziksel çalışması sırasında açığa çıkar ve her zaman vücudun ısı yükünü pozitif yönde etkiler yani metobolik ısı ile vücut sadece ısı kazanır.
R; radyant enerjidir. Isı merkezinden ısının elektromagnetik enerji yayılması şeklinde meydana gelir. Ortama bağlı olarak, insan radyant enerji kaynağı olarak ısı yayabilir (soğuk ortamlarda) veya ısı kazanabilir (sıcak ortamlarda). Bu nedenle, vücudun ısı yükünü pozitif veya negatif olarak etkiler.
C; konvektif ısı yüküdür. Isı enerjisinin hava molekülleri ile taşınması (yayılması) sonucunda meydana gelir. Ortam sıcaklığı cilt sıcaklığından fazla ise cilt sıcaklığı artacak, tersi ise cilt sıcaklığı düşecektir. C, vücudun ısı yükünün pozitif veya negatif olarak etkiler.
E; buharlaşma (terleme) yoluyla vücuttan atılan ısıdır. Her zaman vücudun ısı yükünü negatif olarak etkiler ve ısı kaybı sağlar.
D; vücudun herhangi bir madde ile doğrudan teması sonucunda ısı kazanması veya kaybetmesidir. D, vücudun ısı yükünü pozitif veya negatif olarak etkiler.
Vücudun ısı dengesini sağlayan ve yukarıda sayılan beş faktör ile ısı yükünün (H’nin sıfır olması) sabit tutulması, çalışanlara konforlu bir ortam sağlar.
Cevap: A
10) Aşağıdakilerden hangisi çevre ile ısı alış verişini etkileyen faktörlerden değildir?
A) Buharlaşma yoluyla ısı alışverişi
B) Işımayoluyla ısı alışverişi
C) Temas yoluyla ısı alışverişi
D) Genleşme yoluyla ısı alışverişi
Cevap: D
11) İnsan üzerinde eşit sıcaklık etkisi yapan hava sıcaklığı, hava akım hızı ve havanın neminin çeşitli bileşimlerine ne denir?
A) Etkin ısıl değeri B) Eşdeğer efektif sıcaklık C) Etken ısı D) Sıcaklık
Açıklama: İnsanların bulundukları ortamlardaki hissettikleri sıcaklık, kuru termometre ile ölçülen sıcaklık değil, fizyolojik olarak hissettikleri sıcaklıktır. Bu sıcaklık ise; içinde bulunulan ortamdaki kuru termometre ile ölçülen sıcaklığa, ortamdaki hava akım hızı ve havanın nemine bağlı olarak oluşan sıcaklıktır. Bu üç faktörün etkisi altında duyulan sıcaklığa efektif eşdeğer sıcaklık denir.
Cevap: B
12) İnsanların bulundukları ortamda hissettiği ısıya……. denir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisinin gelmesi uygun olur?
A) Islak termometre ile ölçülen ısı
B) Kuru termometre ile ölçülen ısı
C) Efektif ısı
D) Etken ısı
Cevap: C
13) Sıcaklık, nem ve hava akım hızının insan vücudundaki birleşik etkisi için aşağıdaki tanımlardan hangisi uygundur?
A) Hissedilen (efektif) sıcaklık
B) Nomografik sıcaklık
C)Termal çalışma eşiği
D) Etken sıcaklık
Cevap: A
14) Nem ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi/hangileri doğrudur?
I- Herhangi bir sıcaklıktaki havanın taşıdığı su buharının, aynı sıcaklıkta taşıyabileceği azami su buharına oranına nisbi (bağıl) nem denir.
II- 1 m3 havanın içindeki su buharının ağırlığına mutlak nem denir.
III- Spesifik nem, bir gaz içerisinde bulunan nem ağırlığının gaz ağırlığına oranıdır.
A) Yalnız l B) l,ll C) II, III D) I, II, III
Açıklama: Havadaki su buharı miktarına nem denir. Nem ölçümlerinde mutlak, nisbi ve spesifik olmak üzere üç değişik ifade kullanılır.
Mutlak nem: 1 m3 havanın içindeki su buharının ağırlığı
Nisbi (bağıl) nem: Herhangi bir sıcaklıktaki havanın taşıdığı su buharının, aynı sıcaklıkta taşıyabileceği azami su buharına oranı
Spesifik nem: Bir gaz içerisinde bulunan nem ağırlığının gaz ağırlığına oranı
Cevap: D
15) Aşağıdakilerden hangisi ısı ölçümlerinde kullanılır?
A) Anemometre B) Kuru termometre C) Kalorimetre D) Higrometre
Açıklama: Kalorimetre (ısıölçer), bir nicelik olarak ısıyı ölçen aygıttır.
Cevap: C
16) Aşağıdakilerden hangisi hava akım hızı ölçümlerinde kullanılır?
A) Anemometre B) Kuru termometre C) Kalorimetre D) Higrometre
Açıklama: Hava akım hızı anemometreler ile ölçülür. Pervaneli veya ısıya duyarlı elemanlı olan tipleri vardır.
Cevap: A
17) Aşağıdakilerden hangisi bağıl nem ölçümlerinde kullanılır?
A) Anemometre B) Psikrometre C) Kalorimetre D) Kuru termometre
Açıklama: Havanın nemi kata termometreler (psikrometreler) veya higrometreler ile ölçülür. Psikrometre, birisinin haznesine ıslak bez yerleştirilmiş bir çift termometreden oluşur.
Cevap: B
18) Aşağıdakilerden hangisi radyant ısı ölçümlerinde kullanılır?
A) Psikrometre B) Higrometre C)Glop termometre D) Kalorimetre
Açıklama: Radyant ısı, ısı kaynaklarından ışıma yolu ile yayılan ısı olup, glop termometre ile ölçülür. Glop termometre, ince ve dış yüzü, mat siyah boya ile boyanmış, 15 cm çapında bakır bir küre ve bu kürenin merkezine yerleştirilmiş bir kuru termometreden oluşur.
Cevap: C
19) Aşağıdakilerden hangisi uygun ortam sıcaklığını belirleyen faktörlerden değildir?
A) Çalışanın beslenme durumu
B) Çalışanın fiziki ve ruhi yapısı
C) Yapılan işin süresi
D) Yapılan işin niteliği
Açıklama: Uygun ortam sıcaklığını belirleyen faktörler şunlardır:
Yapılan işin niteliği (ağır ve hafif iş gibi)
Çalışanın fiziki ve ruhi yapısı (zayıf, şişman, sakin, tez canlı ve heyecanlı gibi)
Kişinin sağlık durumu (hasta ve iyi olma hali gibi)
Çalışma sırasında giyim durumu (ince ve kalın giyimli)
Çalışanın beslenme durumu (yapılan işe uygun veya uygun değil gibi)
Cevap: C
20) Maksimal oksijen aiımı artıkça insan vücudunda aşağıdaki değişikliklerden hangisi meydana gelir?
A) Isı çarpması
B) Vücut ısısında düşüş
C) Vücut ısısında artış
D) Isı yorgunluğu
Açıklama: Maksimal oksijen alımı artıkça vücut ısısı artar. Örneğin, yüksek oksijen alımına sahip bir işçi, kapasitesinin daha azı ile çalışarak oksijen alımı düşürebilir, dolayısı ile vücut sıcaklığı da daha az artar.
Cevap: C
21) Aşağıdakilerden hangisi yüksek sıcaklığın neden olduğu rahatsızlıklardan değildir?
A) Isı krampları
B) Konsantrasyon bozuklukları
C) Isı yorgunlukları
D) Sindirim sistemi bozuklukları
Açıklama: Yükseksıcaklığın sebep olduğu rahatsızlıklarşunlardır:
Vücut sıcaklık regülasyonunun bozulması ile vücut sıcaklığının 41 °C dereceye kadar ulaşması sonucu ısı çarpması meydana gelebilir.
Aşırı terleme nedeni ile kaslarda ani kasılmalar şeklinde ısı krampları olabilir.
Aşırı yükleme sonucu tansiyon düşüklüğüne ve baş dönmesine yol açan ısı yorgunlukları olabilir.
Kaşıntılı kırmızı lekeler şeklinde deri bozukluklarına, moral bozukluklarına, konsantrasyon bozukluklarına ve aşırı duyarlılık ile endişeye sebep olabilir.
Cevap: D
22) Vücut sıcaklık regülasyonunun bozulması ile vücut sıcaklığının kaç dereceye ulaşması ısı çarpması oluşur?
A) 39 °C B) 40 °C C)41°C D)41,5°C
Cevap: C
23) Aşağıda belirtilenlerden hangisi yüksek sıcaklık bulunan ortamda çalışma nedeni ile oluşan sağlık sorunları arasında yer almamaktadır?
A) Yorgunluk
B) Deride kızarıklık
C) Parmak uçlarında morluk
D) Isı krampı
Cevap:C
24)
Aşırı terleme
Tansiyon düşmesi
Baş dönmesi
Kaşıntılı kırmızı lekeler
Yukarıdaki rahatsızlıklar aşağıdaki işyeri ortam koşullarından hangisinde görülür?
A) Gürültülü ortam B) Tozlu ve dumanlı ortam C) Soğuk ortam D) Sıcak ortam
Cevap: D
25) Sıcaklığın (-18) ile (-34) °C arasında olduğu bir ortamda maksimum günlük çalışma süresi kaç saattir?
A) 1 B) 2 C) 4 D) 6
Açıklama: Soğuk ortamlarda maksimum günlük çalışma süreleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
Ortam sıcaklığı (°C) Maksimum günlük çalışma süresi
0- (-18) Uygun bir şekilde giyinmek şartıyla herhangi bir limit yoktur.
(-18)-(-34) 4 saat
(-34)-(-57) 1 saat
(-57)-(-73) 5 dakika
Cevap: C
