1) Yer altı çarşıları ve pasajlarda çıkan yangınlarda uygun müdahaleye rağmen yangın söndürülemiyorsa aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?
A)Yangının kendiliğinde sönmesi beklenmelidir.
B)Duman tahliye jeneratörleri kullanılmalıdır.
C)Tazyikli su sıkma yöntemi uygulanmalıdır.
D)Bütün çıkış kapıları kapatılmalıdır.
Açıklama: Yeraltı çarşıları ve pasajlarda çıkan yangınlara karşı mücadelede en büyük güçlük duman içerisinde çalışma şartlarının çok zor olmasıdır. Yangına ilk müdahale edecek olan kişiler şayet duman sebebiyle bu imkânı bulamazlarsa, su ile ıslatılmış bir kaç tülbent veya bezi ağız ve burunlarına kapatacak şekilde sarmak suretiyle duman içerisinde biraz daha fazla zaman çalışabilirler. Yeraltı çarşılarında ve pasajlarda genellikle pencere bulunmadığından dumanın içeride kalması çalışma şartlarını zorlaştırırken, oksijenin azalması ve her tarafı duman kaplaması da yangının küçük bir mücadele ile kendiliğinden sönmesini sağlayabilir. Yangını söndürme imkânları kalmadığı zaman, bütün çıkış kapıları kapatılarak veya suni olarak örtülerek yangın oksijensiz bırakılmak suretiyle de söndürülebilir. Ancak bu alternatifi iyi bir zamanlama ve süratle gerçekleştirmek gerekir.
Cevap: D
2) Yanıcı maddenin ortadan kaldırılması kaç şekilde yapılabilir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
Açıklama: Bazı durumlarda, yanıcı madde (yakıt kaynağı) ortadan kaldırılırsa yangın etkin şekilde söndürülür. Bunun için yanıcı maddeyi ısıdan ayırma, ara boşluğu meydan getirme veya sıvı ya da gaz yakıtın akışı durdurma gibi yöntemler uygulanır. Diğer bir yöntem ise yakıt tükeninceye kadar yangının sürmesine izin vermektir. Bu yöntem genellikle, söndürülmesi güç olan büyük tank yangınlarında uygulanabilen bir yöntem olup tankın içindeki sıvı bitene dek kontrollü bir şekilde yanmasına izin verilir.
Cevap:D
3) Hangisi pasif koruma yöntemlerinden birisidir?
A) Uyarı sistemleri B) Bölümleme C) Söndürme sistemleri D) Yangın algılama sistemleri
Açıklama: Genel olarak, yangın güvenlik önlemleri pasif ve aktif olmak üzere iki grupta incelenebilir. Pasif sistemler olarak, binanın kaçış yolları, yangın merdivenleri, tesisat şaftları, pompa daireleri, su depoları, yangın bölmeleri, yangın kesicileri ve duman tahliye bacaları sayılabilir. Dumandan arındırma ve yangının yayılımının yavaşlatılması için bölümler oluşturulmalı, topluma açık ve yüksek yapılarda özel önlemler alınmalıdır. Bu sistemler tamamıyla, mimari tasarıma etki eden hususlardır. Aktif sistemler ise, yangın dolapları, sprinkler sistemleri, gazlı söndürme sistemleri, duman tahliye sistemleri, merdiven basınçlandırmaları, algılama ve uyarı sistemleri gibi sistemlerdir.
Cevap: B
4) Aşağıdakilerden hangisi otomatik sabit yangın söndürme tesislerinden değildir?
A) Sprinkler sistemi
B) Sabit su sistemi
C) Halon gazlı söndürme sistemi
D) Köpüklü söndürme sistemi
Açıklama: Yangın söndürme tesislerinin çeşitleri şunlardır:
Otomatik sabit yangın söndürme tesisleri
Yağmurlama (sprinkler) sistemi
Köpüklü söndürme sistemi
Kuru tozlu söndürme sistemi
C02 gazlı söndürme sistemi
Halon gazlı söndürme sistemi
Diğer sabit yangı n söndürme tesisleri
Dâhili yangın muslukları
Sabit su sistemi
Yangın kapıları
Cevap: B
5) Aşağıdakilerden hangisi otomatik sabit yangın söndürme sistemlerindendir?
A) Yangın kapıları B) Sabit su sistemi C) Hidrant sistemi D) Kuru tozlu söndürme sistemi
Cevap: C
6) Aşağıdakilerden hangisi manuel yangın söndürücülerden biri değildir?
A) Karbondioksitli söndürücü C) Azotlu söndürücü B) Sulu söndürücü D) Köpüklü söndürücü
Açıklama: Manuel (elle taşınır) söndürme ve püskürtme aletlerinin kullanımında en önemli nokta, yangın başladığı anda aletin en ufak bir gecikmeye fırsat verilmeksizin kullanılmasıdır. Elle taşınır söndürme ve püskürtme aletleri, klasik yangın söndürme araçları ve yangın söndürme cihazları olmak üzere iki gurupta incelenir. Klasik yangın söndürme araçları olarak, su ve kum kovaları, branda ve battaniye, kürek, kazma ve balta düşünülebilir. Yangın söndürme cihazları (tüpleri) ise aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir:
Sulu söndürücüler: Kapalı bir kap içine konan su, ufak bir tüpte bulunan itici gaz vasıtası ile püskürtülür. Gaz tüpü kabın içine veya dışına yerleştirilebilir. Etken madde, sodyum bikarbonatın sudaki çözeltisidir. 10 litredir ve A sınıfı yangınlarda kullanılır.
Köpüklü söndürücüler: Köpük yapıcı sıvı ve su, kap içine birlikte konur ve itici gaz vasıtası ile püskürtülür. Etken madde, sodyum karbonatın sudaki çözeltisidir. 10 litredir ve B sınıfı yangınlarda kullanılır.
Karbondioksitli söndürücüler:
Karbon tetraklorürlü yangın söndürücüler: Yangın sırasında karbon tetraklorür tatbik edilerek oluşturulan gaz örtüsü ile yangın boğulur. Pompalı ve statik basınçlı olmak üzere iki tipi mevcuttur. Bu cihazlar, kapı
ve pencere gibi havalandırmalara yakın, soba ve kalorifer gibi ısıtıcılardan uzakyerlere yerleştirilmelidir. C sınıfı yangınlarda kullanılır.
Basınç altında sıvı karbondioksitli yangın söndürücüler: Sıvı karbondioksit, yüksek gaz basıncı düşmesi ile sıvı halden katı hale geçerek meydana getirdiği kar ile yangını söndürür. B ve C sınıfı yangınlarda kullanılır.
Kuru kimyasal maddeli (tozlu) söndürücüler: Kullanımı en yaygın olan söndürücülerdir. Kuru kimyasal madde ile basınçlı karbondioksit ya da azot gazı, gövdelerinde bulunan toz itici gaz vasıtası ile püskürtülür. Püskürtme hortumu yüksek basınca dayanıklı olup ucunda veya gövdeye bağlı bir yan tüp içerisinde olur. B ve C tipi yangınlarda kullanılır.
Cevap: C
7) Yapı bakımından önleyici tedbirlerden biri olan yangın merdivenlerine ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Yerleri görülecek şekilde işaretle belirtilmelidir.
B) Bina büyüklüğüne ve mevcut insan sayısına orantılı olacak şekilde geniş yapılmalıdır.
C) Hava sirkülasyonu olmayan yere yapılmalıdır.
D) Binalarda yukarıdan aşağıya doğru daralacak şekilde yapılmalıdır.
Açıklama: Yangın merdivenlerinin özellikleri şunlardır:
Yerleri görülecek şekilde işaretle belirtilmelidir.
Ulaşılması kolay ve yakın yerlere yapılmalıdır.
Isınmayan malzeme kullanılmalıdır.
Yuvarlak yapılmaması daha idealdir.
Kafes şeklinde yapılmamalıdır.
Hava sirkülasyonu olmayan yere yapılmalıdır.
Binalarda yukarıdan aşağıya doğru genişleyecek şekilde yapılmalıdır.
Bina büyüklüğüne ve mevcut insan sayısına orantılı olacak şekilde geniş yapılmalıdır.
Lüzumsuz eşyalar ile asla kapatılmamalı ve kilitlenmemelidir.
Cevap: D
8) Hafif közlenmiş ve sönmeye yüz tutmuş bir kömür ile çalışan buhar kazanında çıkan yangını söndürme amaçlı aşağıdakilerden hangisi uygulanmaz?
A) Kum dökmek B) Toprak dökmek C) Su dökmek D) Çimento dökmek
Açıklama: Kapalı ortamda korlaşmış karbonun sulanması, karbon monoksit ile hidrojen gazları ortaya çıkaracağından dolayı çok tehlikelidir.
Cevap: C
9) Hangi durumda olursa olsun akaryakıt yangınlarının kontrol altına alınması ve söndürülmesi için, önce…………………..sistemiyle, daha sonra da………işlenmelidir.
Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A)Köpük püskürtme-kuru kimyevi toz
B)Köpük püskürtme-karbondioksit
C)Su yağmurlama-karbondioksit
D)Su yağmurlama-köpük
Açıklama: Akaryakıt yangınlarının söndürülmesinde en etkili söndürücü köpüktür. Kütlesi küçük kabarcıklar şeklinde olduğundan, yanan maddenin üzerinde 15 – 20 cm kalınlıkta bir örtü oluşturarak yanan maddenin hava ile ilgisini keser. Köpüğün rüzgâr ve ısıya dayanıklı olması ile düşey ve yatay yüzeyleri kaplama özelliği akaryakıt yangınlarında ana söndürücü madde olarak kullanılmasını gerekli hale getirmiştir. Akaryakıt tank ve tankerlerinde meydana gelecek bir yangında, öncelikle hava ile teması sağlayan kapakların kapatılması suretiyle yangının söndürülmesine çalışılmalıdır. Ancak böyle bir durum mümkün değilse, yangının söndürülmesinde su ve köpük birlikte kullanılmak suretiyle yangının söndürülmesine çalışılmalıdır. Akaryakıt tank ve tankerlerinde meydana gelen yangınlarda meydana gelecek yüksek ısıdan dolayı direkt olarak köpük işlemek sakıncalıdır. Öncelikle pülverize (sis) halde su işlenmeli ve tankın soğumasının sağlanmasına çalışılmalıdır. İşlenen suyun dibe çökmeye başlamasından sonra ise köpük işlenmelidir. Su işlenildiği zaman aynı anda hem soğutma hem de ısı etkisi göstereceğinden, köpük işlemeden de yangının söndürülmesi çoğu zaman mümkün olabilmektedir. Hangi durumda olursa olsun akaryakıt yangınlarının kontrol altına alınması ve söndürülmesi için, önce su yağmurlama sistemiyle, daha sonra da köpük işlenmelidir.
Cevap: D
10) Akaryakıt yangınlarının söndürülmesinde en etkili söndürücü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Su B) Kuru kimyevi toz C) Karbondioksit D) Köpük
Cevap: D
11) Petrol ve sondaj kulelerinde çıkan yangınlarda kullanılan en etkin söndürme maddesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Köpük B) Kuru kimyevi toz C) Halo karbonlar D) Nitrogliserin
Açıklama: Petrol kuyusu yangınları özellikle çok tehlikelidir, çünkü yanan petrol çok yükseklere fışkırabilir. Bu tip yangınların söndürülmesi için, yanan petrol kuyusunun iki yanına 6 metre yüksekliğinde iki direk dikilir ve bunlar asbest bir kemerle birleştirir. Bir makaranın yardımıyla bu kemer üzerinde nitrogliserin kapsülleri yuvarlanır. Kapsüller alevlerin üzerine gelince, aşağı bırakılır ve düşerken elektrik akımıyla patlatılır. Kapsüllerin patlamasıyla oluşan basınç yangını söndürür.
Cevap: D
12) Gaz yangınlarında ilk önce uygulanması gereken söndürme tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Boğma
B) Yanıcı maddeyi ortadan kaldırma
C) Yanıcıyı kimyasal reaksiyona sokma
D) Soğutma
Açıklama: Gaz yangınları için en uygun söndürme tekniği, gazı kaynağından kesmek ve daha sonra uygun söndürme maddesi ile oluşturduğu aleve müdahale etmektir.
Cevap: B
13) Gaz yangınlarının söndürülmesinde gazın ortadan kaldırılması yöntemi nasıl uygulanır?
A) Gazı dağıtarak B) Gazda ara boşluğu bırakarak C) Vanası kapatılarak D) C02 ile boğularak
Cevap: C
14) Hafif metal yangınlarının su ile söndürülmesinin en önemli dezavantajı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Korozyon etkisinin olması
B) Fiziksel değişikliklere sebep olması
C) Patlamalara neden olması
D) Çökmeye neden olması
Açıklama: Potasyum, kalsiyum, magnezyum ve sodyumla suyun temasındaki kimyasal tepkimeler yüksek sıcaklıklarda hidrojen oluşmasına ve dolayısıyla da patlamalara neden olur. 1500 °C – 2000 °C üzerindeki sıcaklıklarda su parçalanır ve hidrojen ile oksijen açığa çıkar. Bu da patlayıcı gazların oluşmasını kolaylaştırır.
Cevap: C
15) Elektrik yangınlarının söndürülmesinde su kullanılmamasının ana sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Elektrikle temasın olduğu durumlarda çarpılmaya neden olması
B) Yangınını tam olarak söndürememesi
C) Yangının yayılmasını hızlandırması
D) Zehirlenmeye neden olması
Açıklama: Su, elektrikle temasın olduğu durumlarda çarpılma riskine karşı kullanılmamalıdır.
Cevap: A
16) C sınıfı yangınlar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yanıcı sıvı maddelerin yangınları
B) Yanıcı gaz maddelerin yangınları
C) Yanabilen hafif ve aktif metaller ile radyoaktif maddeler gibi metallerin yangınları
D) Yanıcı katı maddelerin yangınları
Açıklama: 19.12.2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesine göre;
A sınıfı yangınlar: Odun, kömür, kâğıt, ot, doküman ve plastik gibi yanıcı katı maddeler yangınını,
B sınıfı yangınlar: Benzin, benzol, makine yağları, laklar, yağlı boyalar, katran ve asfalt gibi yanıcı sıvı maddeler yangınını,
C sınıfı yangınlar: Metan, propan, bütan, LPG, asetilen, havagazı ve hidrojen gibi yanıcı gaz maddeler yangınını,
D sınıfı yangınlar: Lityum, sodyum, potasyum, alüminyum ve magnezyum gibi yanabilen hafif ve aktif metaller ile radyoaktif maddeler gibi metaller yangınını ifade eder.
Cevap: B
17) Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikteki tanımlara göre aşağıdakilerden hangisi yangın yükünü ifade eder?
A)Yapılarda kişi başına düşen kullanım alanının metrekare cinsinden m2/kişi olarak ifadesini
B)Bir mekân içindeki kişilerin sadece tek bir yönde hareket ederek bir çıkışa veya alternatifli iki yönde
kaçış imkânına sahip olduğu noktaya kadar olan mesafeyi
C)Bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı maddelerin kütleleri ile alt ısıl değerleri çarpımları
toplamının, plandaki toplam alana bölünmesi ile elde edilen ve MJ/m2 olarak ifade edilen büyüklüğü
D)Yangın hâlinde, uyarı ve söndürme tedbirleri diğer bölümlerdeki sistemlerden ayrı olarak devreye giren
bölümü
Açıklama: Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesine göre;
Kullanıcı yük katsayısı: Yapılarda kişi başına düşen kullanım alanının metrekare cinsinden m2/kişi olarak ifadesini,
Tek yönlü kaçış mesafesi: Bir mekân içindeki kişilerin sadece tek bir yönde hareket ederek bir çıkışa veya alternatifli iki yönde kaçış imkânına sahip olduğu noktaya kadar olan mesafeyi,
Yangın yükü: Bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı maddelerin kütleleri ile alt ısıl değerleri çarpımları toplamının, plandaki toplam alana bölünmesi ile elde edilen ve MJ/m2 olarak ifade edilen büyüklüğü,
Yangın bölgesi (zonu): Yangın hâlinde, uyarı ve söndürme tedbirleri diğer bölümlerdeki sistemlerden ayrı olarak devreye giren bölümü ifade eder.
Cevap: C
18) Yangın kompartımanı en az ne kadar süreyle yangına dayanıklı yapı elemanları ile duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmış bölgedir?
A) 30 dakika B) 45 dakika C) 1saat D) 1,5 saat
Açıklama: Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesine göre; yangın kompartımanı, bir bina içerisinde, tavan ve taban döşemesi dâhil olmak üzere, her yanı en az 60 dakika yangına karşı dayanıklı yapı elemanları ile duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmış bölgeyi ifade eder.
Cevap: B
19) Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik esaslarına göre aşağıdakilerden hangisi yüksek bina olarak kabul edilir?
A) Bina yüksekliği 21,5 metreden fazla olan binalar
B) Yapı yüksekliği 20,5 metreden fazla olan binalar
C) Bina yüksekliği 10 metrede fazla olan binalar
D) Yapı yüksekliği 15 metreden fazla olan binalar
Açıklama: Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesine göre; yüksek bina, bina yüksekliği 21,5 metreden, yapı yüksekliği 30,50 metreden fazla olan binaları ifade eder.
Cevap: A
20) Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik hükümlerine uyulmaması sebebiyle meydana gelen yangın hasarlarından dolayı aşağıda belirtilenlerden hangisi/hangileri sorumludur?
I-Yapı inşasında yer alan yapı sahipleri, işveren ve işveren temsilcileri
II-Tasarımda, uygulamada ve denetimde görevli mimar ve mühendisler
III-Yapı denetimi kuruluşları
IV-Müteahhitler, imalatçılarve danışmanları
A) Yalnız IV B) I, IV C) II, III D) I, II, III, IV
Açıklama: Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesine göre; bu Yönetmelik hükümlerine uyulmaması sebebiyle meydana gelen yangın hasarlarından dolayı;
Yapı inşasında yer alan yapı sahipleri, işveren ve işveren temsilcileri,
Tasarımda, uygulamada ve denetimde görevli mimar ve mühendisler,
Yapı denetimi kuruluşları,
Müteahhitler, imalatçılar ve danışmanları kusurlarına göre sorumludur.
Cevap: D
21) Tören, ibadet, eğlence, yeme, içme, ulaşım ve araç bekleme gibi sebeplerle, 50 veya daha fazla kişinin bir araya gelebildiği bütün binaları veya bunların bu amaçla kullanılan bölümleri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Büro binaları B) Ticaret amaçlı binalar C) Toplanma binaları D) Endüstriyel binalar
Açıklama: Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesine göre; toplanma amaçlı binalar; tören, ibadet, eğlence, yeme, içme, ulaşım ve araç bekleme gibi sebeplerle, 50 veya daha fazla kişinin bir araya gelebildiği bütün binaları veya bunların bu amaçla kullanılan bölümlerini ifade eder.
Cevap: C
22) Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre bina tehlike sınıflandırmaları aşağıdakilerden hangileridir?
A) Az tehlikeli -tehlikeli – çok tehlikeli
B) Düşük tehlikeli – orta tehlikeli – yüksek tehlikeli
C) Az tehlikeli-orta tehlikeli-çok tehlikeli
D) Tehlikeli – orta tehlikeli – çok tehlikeli
Açıklama: Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 19. maddesine göre; binada veya bir bölümünde söndürme sistemleri ve kompartıman oluşturulurken, tasarım sırasında aşağıdaki tehlike sınıflandırması dikkate alınır:
Düşük tehlikeli yerler: Düşük yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip malzemelerin bulunduğu, en az 30 dakika yangına dayanıklı ve tek bir kompartıman alanı 126 nf’den büyük olmayan yerlerdir.
Orta tehlikeli yerler: Orta derecede yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip yanıcı malzemelerin bulunduğu yerlerdir.
Yüksek tehlikeli yerler: Yüksek yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip ve yangının çabucak yayılarak büyümesine sebep olacak malzemelerin bulunduğu yerlerdir.
Cevap: B
23) Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğe göre aşağıdakilerden hangisi kaçış yolu kapsamına girmez?
A) Oda ve diğer bağımsız mekânlardan çıkışlar
B) Zemin kata ulaşan merdivenler
C) İnsan taşıyan asansörler
D) Kat çıkışları
Açıklama: Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 31. maddesine göre; kaçış yolları kapsamına;
Oda ve diğer bağımsız mekânlardan çıkışlar,
Her kattaki koridor ve benzeri geçitler,
Katçıkışları,
Zemin kata ulaşan merdivenler,
Zemin katta merdiven ağızlarından aynı katta yapı son çıkışına götüren yollar,
Son çıkış dâhildir.
Cevap: C
24) Yanmakta olan çok katlı bir binada aşağıdakilerden hangisini yapmak risklidir?
A) Yangın merdiveni kullanmak
B) Teras katına çıkmak
C) Asansörü kullanmak
D) Odadaki tüm boşlukları kapatarak yere uzanıp beklemek
Açıklama: Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 31. maddesine göre; asansörler kaçış yolu olarak kabul edilmez.
Cevap: C
25) Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Oda ve diğer bağımsız mekânlardan çıkışlar kaçış yolları kapsamındadır.
B) Her kattaki koridor ve benzeri geçitler kaçış yolları kapsamındadır.
C) Zemin katta merdiven ağızlarından aynı katta yapı son çıkışına götüren yollar kaçış yolları
kapsamındadır.
D) Asansörler kaçış yolları kapsamındadır.
Cevap: D
