1)Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası antlaşmalarla, ulusal kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda nasıl bir yol izlenmelidir?
A) Uluslararası Adalet Divam’na başvurulmalıdır.
B) Uluslararası antlaşma hükümleri esas alınmalıdır.
C) Anayasa Mahkemesine başvurulmalıdır.
D) Ulusal kanun hükümleri esas alınmalıdır.
Açıklama: T.C. Anayasası’nın 90. maddesine göre; usulüne göre yürürlüğe konulmuş uluslararası antlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası antlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda uluslararası antlaşma hükümleri esas alınır.
Cevap: B
2)4857 sayılı İş Kanunu aşağıdakilerden hangisine yöneliktir?
A) İşçilere B) Memurlara C) Esnaflara D) Emeklilere
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 1. maddesine göre; Kanunun amacı, işverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenlemektir.
Cevap: A
3) 4857 sayılı İş Kanunu’nun kapsamına giren nitelikte bir işyerinin çalışma konusunu kısmen veya tamamen değiştiren işveren, işyerinin unvan ve adresini, çalıştırılan işçi sayısını, çalışma konusunu, işin başlama veya bitme gününü, kendi adını ve soyadını ya da unvanını, adresini, varsa işveren vekili veya vekillerinin adı, soyadı ve adreslerini ne kadar süre içinde bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadır?
A) 1 hafta B) 15 gün C) 1 ay D) 3 ay
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 3. maddesine göre; bu Kanunun kapsamına giren nitelikte bir işyerini kuran, her ne suretle olursa olsun devralan, çalışma konusunu kısmen veya tamamen değiştiren veya herhangi bir sebeple faaliyetine son veren ve işyerini kapatan işveren, işyerinin unvan ve adresini, çalıştırılan işçi sayısını, çalışma konusunu, işin başlama veya bitme gününü, kendi adını ve soyadını yahut unvanını, adresini, varsa işveren vekili veya vekillerinin adı, soyadı ve adreslerini bir ay içinde bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadır.
Cevap: C
4)İşyerini kapatan işveren ilgili Bölge Müdürlüğüne ne kadar süre içinde bildirimde bulunmalıdır?
A)1gün B) 1 ay C)2ay D) 3 ay
Açıklama: Soru 5’in açıklamasına bakınız.
Cevap: B
5)Aşağıda belirtilen işlerden hangisinde 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri uygulanır?
A) Deniz ve hava taşıma işleri
B) 50’den fazla işçi çalıştırılan tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerleri veya işletmeleri
C) Ev hizmetleri
D) 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanunu’nun 2. maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerleri
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 4. maddesine göre; aşağıda belirtilen işlerde ve iş ilişkilerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz;
• Deniz ve hava taşıma işlerinde,
• 50’den az işçi çalıştırılan (50 dâhil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde,
• Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşityapı işleri,
• Bir ailenin üyeleri ve 3. dereceye kadar (3. derece dâhil) hısımları arasında dışarıdan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde,
• Ev hizmetlerinde,
• İş sağlığı ve güvenliği hükümleri saklı kalmak üzere çıraklar hakkında,
• Sporcular hakkında,
• Rehabilite edilenler hakkında,
• 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanunu’nun 2. maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde. Şu kadar ki;
• Kıyılarda veya liman ve iskelelerde gemilerden karaya ve karadan gemilere yapılan yükleme ve boşaltma işleri,
• Havacılığın bütün yertesislerinde yürütülen işler,
• Tarım sanatları ile tarım aletleri, makine ve parçalarının yapıldığı atölye ve fabrikalarda görülen işler,
• Tarım işletmelerinde yapılan yapı işleri,
• Halkın faydalanmasına açık veya işyerinin eklentisi durumunda olan park ve bahçe işleri,
• Deniz İş Kanunu kapsamına girmeyen ve tarım işlerinden sayılmayan, denizlerde çalışan su ürünleri üreticileri ile ilgili işler, bu Kanun hükümlerine tabidir.
Cevap: B
6) Aşağıdaki davalardan hangisi Sosyal Güvenlik Kurumu’nun işverene kusuru nedeniyle zararı tazmin için açtığı davadır?
A) Rücu davası B) Tazminat davası C) SSK davası D) Ceza davası
Açıklama: 5510 sayılı Sosyal Sigorta ar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 21. maddesine göre; Sosyal Güvenlik Kurumu’nun işverene kusuru nedeniyle zararı tazmin için açtığı dava rücu davasıdır.
Cevap: A
7)İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukuki bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden işverenin sorumluluğu devirtarihinden itibaren kaç yıldır?
A) 1 B)2 C) 5 D) 10
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 6. maddesine göre; devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar. Ancak bu yükümlülüklerden devreden işverenin sorumluluğu devirtarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır.
Cevap: B
8)Geçici iş ilişkisi en fazla ne kadar süreyi geçmemek üzere yapılabilir ve kaç defa yenilebilir?
A) 3 ay-2 defa
B) 6 ay-2 defa
C) 1 yıl -1 defa
D) Süre ve yenilemede sınırlama yoktur.
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 7. maddesine göre; geçici iş ilişkisi altı ayı geçmemek üzere yazılı olarak yapılır, gerektiğinde en fazla iki defa yenilenebilir.
Cevap: B
9) İş sözleşmesi,aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir;
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) Toplu sözleşmede B) İş sözleşmesinde C) Karşılıklı olarak D) Kanunda
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 8. maddesine göre; iş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir.
Cevap: D
10)İş sözleşmesi yapılmasına ilişkin olarak aşağıda belirtilenlerden hangileri doğrudur?
I. Süresi altı aydan fazla süren işlerde iş sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması zorunludur.
II. Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işveren işçiye en geç iki ay içinde çalışma şartlarını gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür.
III. İş sözleşmesi İş Kanunu’nda belirtilen özel şekle uygun olarakyapılmalıdır.
IV. İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir.
A) II, III, IV B) I, IV C) I, III D) II, IV
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 8. maddesine göre; iş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir. Süresi biryıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur.
Cevap: D
11) Süreksiz işlere ilişkin olarak aşağıda belirtilenlerden hangisi doğrudur?
A) Nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlerdir.
B) Nitelikleri bakımından en çok altı ay süren işlerdir.
C) Nitelikleri bakımından en çok biryıl süren işlerdir.
D) Süresi belli olmayan işlerdir.
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 10. maddesine göre; nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş denir.
Cevap: A
12) Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmi süreli iş sözleşmesidir.
B) Süresi biryıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur.
C) Nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş denir.
D) Çağrı üzerine çalıştırmak için belirlenen sürede işçi çalıştırılmazsa ücret ödenmez.
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre; yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli bir iş sözleşmesidir. Hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını taraflar belirlemedikleri takdirde, haftalık çalışma süresi yirmi saat kararlaştırılmış sayılır. Çağrı üzerine çalıştırılmak için belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanır.
Cevap: D
13)Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle kadar uzatılabilir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) Üç aya B) Dört aya C) Beş aya D) Altı aya
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 15. maddesine göre; deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir.
Cevap: B
14)Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. İş sözleşmelerinin feshedilmiş sayılabilmesi için aşağıdaki bildirim sürelerine ilişkin ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) İşi 6 aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğertarafa yapılmasından başlayarak bir hafta sonra
B) İşi 6 aydan 1,5 yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra
C) İşi 1,5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra
D) İşi 3 yıldan fazla sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesine göre; belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. İş sözleşmeleri;
• İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğertarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
• İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
• İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
• İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra, feshedilmiş sayılır.
Cevap: A
15) 4857 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenen süreli fesihlerdeki bildirim süreleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.
B) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğertarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra feshedilmiş sayılır.
C) Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğertarafa bildirilmesi gerekir.
D) Bildirim şartına uymayan işçi, bildirim süresine ilişkin ücretin yarısı tutarında tazminat ödemek zorundadır.
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesine göre; bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.
Cevap: D
16)……….. veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) On beş B) Otuz C) Kırk beş D) Altmış
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesine göre; otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
Cevap: B
17)İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren ne kadar süre içinde iş mahkemesinde dava açabilir?
A) 6 işgünü B) 15 gün C)1ay D) 3 ay
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20. maddesine göre; iş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde dava açabilir.
Cevap: C
18) İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işveren işçiyi başvurusu üzerine bir ay içinde işe başlatmaz ise işçiye kaç aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür?
A) en az 2 ay – en çok 3 ay B) en az 2 ay – en çok 4 ay
C) en az 4 ay – en çok 6 ay D) en az 4 ay – en çok 8 ay
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesine göre; işçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur.
Cevap: D
19)4857 sayılı İş Kanunu’na göre işveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından kaç işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz?
A) 3 B) 6 C) 15 D) 30
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 22. maddesine göre; uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz.
Cevap: B
20)4857 sayılı İş Kanunu’na göre işçi, süresi belirli olsun veya olmasın aşağıdaki yazılı hallerin hangisinde/hangilerinde iş sözleşmesini süre bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeden feshedebilir?
I. İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre i!e çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması
II. İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya
yaşayışı için tehlikeli olursa
III. İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç
işlemesi
A) Yalnız l B) l,ll C) Yalnız III D) I,II, III
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesine göre; süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:
İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa
İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen birsuç işlemesi
İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması
Cevap: D
21)İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri kaç günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması durumunda işveren işçiyi derhal işten çıkarabilir?
A) 10 B) 15 C) 30 D)60
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesinde belirtilen hallerde, süresi belirli olsun veya olmasın, işveren iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir. Bu hallerden biri de işçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratmasıdır.
Cevap: C
22)Süresi belirli olsun veya olmasın işverenin, iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin aşağıdaki hallerden hangisine göre feshetmesi geçersizdir?
A) İşçinin işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması
B) İşverenin işçiye cinsel tacizde bulunması
C) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması
D) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesine göre; işverenin işçiye cinsel tacizde bulunması işverenin değil işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkıdır.
Cevap: B
23) Aşağıdakilerden hangisi 4857 sayılı İş Kanunu’na göre, işverene derhal fesih hakkı doğuracak haklı nedenlerden biri değildir?
A) İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek işçinin işvereni yanıltması
B) İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi
C) İşçinin işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi
D) İşçinin kendi kastından doğacak bir hastalığa uğraması halinde, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına iki iş günü sürmesi
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesine göre; işçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa veya sakatlığa uğraması halinde, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi süresi, işverene derhal fesih hakkı doğuracak haklı nedenlerden biridir.
Cevap: D
24) 4857 sayılı İş Kanunu’na göre 20 ile 100 işçi arasında işçi çalışan bir iş yerinde, en az kaç işçinin işten çıkarılması toplu işçi çıkarma sayılır?
A) 10 B) 15 C)20 D)40
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 29. maddesine göre; işyerinde çalışan işçi sayısı;
• 20 ile 100 işçi arasında ise, en az 10 işçinin,
• 101 ile 300 işçi arasında ise, en az yüzde on oranında işçinin,
• 301 ve daha fazla ise, en az 30 işçinin, işine 17. madde uyarınca ve bir aylık süre içinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde son verilmesi toplu işçi çıkarma sayılır.
Cevap: A
25)Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda kaç saatten fazla olamaz?
A) 180 B) 200 C)270 D) 300
Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 41. maddesi ile 06.04.2004 tarih ve 25425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliği’nin 11. maddesine göre fazla çalışma süresinin toplamı biryılda iki yüz yetmiş saatten fazla olamaz.
Cevap: C
