1) Aşağıdakilerden hangisi kaza sebeplerini açıklamak için geliştirilen teorilerden biri değildir?
A) Tek neden teorisi
B) Domino teorisi
C) Epidemioloji teorisi
D) İnsan faktörleri teorisi
Açıklama: Kazalarla ilgili değişik dönemlerde bazı teoriler ortaya çıkmış ve bunlar uzun yıllar iş güvenliği programlarına temel teşkil etmişlerdir. Kaza sebeplerini açıklamak için geliştirilen en genel teoriler; domino teorisi, insan faktörleri teorisi, kaza/olay teorisi, epidemioloji teorisi, sistem teorisi ve kombinasyon teorisidir.
Cevap: A
2) Domino teorisine göre iş kazaların ana nedenleri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tehlikeli hareket ve durumlar
B) Kişisel özürler
C) Fiziksel yetersizlikler
D) Tabiat olayları
Açıklama: Domino teorisi, 1931 yılında W. H. Heinrich tarafından geliştirilmiştir. Bu teoriye göre; kazaların oluşması % 88 oranında kişilerin güvensiz davranışlarından (tehlikeli hareketlerinden), % 10 oranında güvensiz çalışmalarından (tehlikeli durumlardan) ve % 2 oranında talihin etkisinden (kaçınılmaz ve sebebi bilinmeyen nedenlerden) kaynaklanmaktadır.
Cevap: A
3) Domino teorisine göre iş kazalarının içinde önlenmesi mümkün olmayan ve kaçınılmaz kazaların oranı aşağıdakilerden hangisidir?
A) % 10 B)%5 C) % 3 D)%2
Açıklama:
Cevap: D
4) Aşağıdakilerden hangisinde iş kazası oranı daha fazladır?
A) Tehlikeli hareketin tek başına olduğu kazalar
B) Tehlikeli durumun tek başına neden olduğu kazalar
C) Tehlikeli hareket ve durumun birlikte neden olduğu kazalar
D) Önlenmesi mümkün olmayan kazalar
Açıklama:
Cevap: C
5) Aşağıdakilerden hangisi kişiye bağlı kaza nedenlerinden biri değildir?
A) İşçinin çalışma ortamındaki ilişkileri
B) İşçinin psikolojisi
C) İşçinin fiziksel durumu
D) Koruyucuların eksik veya kusurlu olması
Açıklama: İş kazalarını meydan getiren nedenler şunlardır:
Güvensiz davranışlar (kişisel hatalar)
Güvensiz durumlar (teknik eksiklikler)
Nedeni bulunamayanlar (umulmadık olaylar)
Cevap: D
6) Aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı ve güvenliği yönünden güvensiz davranış değildir?
A) Tehlikeli hızlaçalışma
B) Topraklanmamış elektrikli makine
C) Görevi dışında iş yapma
D) İş disiplinine uymama
Açıklama: İş kazalarını meydana getiren güvensiz davranış ve durumlara şu örnekler verilebilir:
Güvensiz davranışlar: işi bilinçsiz yapmak, dalgınlık ve dikkatsizlik, makine koruyucularını çıkarmak, tehlikeli hızla çalışmak, görevi dışında iş yapmak, iş disipline uymamak, işe uygun makine kullanmamak, yetkisiz ve izinsiz olarak tehlikeli bölgede bulunmak, kişisel koruyucuları kullanmamak, tehlikeli hızda araç kullanmak vb.
Güvensiz durumlar: Güvensiz çalışma yöntemi, güvensiz ve sağlıksız çevre koşulları, topraklanmamış elektrikli makineler, işe uygun olmayan el aletleri, kontrol ve testleri yapılmamış basınçlı kaplar ve kaldırma araçları, tehlikeli yükseklikte istifleme, kapatılmamış boşluklar, işyeri düzensizliği, koruyucusuz makine ve tezgâhlar, parlayıcı patlayıcı maddeler vb.
Cevap: B
7) İş sağlığı ve güvenliği yönünden aşağıdakilerden hangisi güvensiz davranıştır?
A) İşyeri ortamına yayılmış zararlı toz
B) Kırık fiş veya priz
C) Kişisel koruyucu kullanmama
D) Koruyucusu olmayan makine
Açıklama:
Cevap: C
8) Aşağıdakilerden hangisi iş kazalarına neden olabilecek güvensiz davranışlardandır?
A) Yetersiz aydınlatma
B) Yetersiz uyarı ve ikaz levhaları
C) Arızalı ve bakımsız ekipmanlar
D) İşe uygun makine kullanmama
Açıklama:
Cevap: D
9) Aşağıdakilerden hangisi iş kazalarına neden olabilecek tehlikeli hareketlerden değildir?
A) Makine ve tezgâhların hatalı yerleşimi
B) Eğitim yetersizliği
C) Koruyucu tertibatı kullanmama
D) Alet ve makineleri tehlikeli şekilde kullanma
Açıklama:
Cevap: A
10) Aşağıdakilerden hangisi tehlikeli hareket kapsamına girmez?
A) Heyecanlı veya aceleci olmak
B) Kişisel korucuların kullanımı ve önemi hakkında bilgi sahibi olmamak
C) Makine koruyucuları hakkında bilgi sahibi olmamak
D) Mesleki deneyime sahip olmak
Açıklama:
Cevap: D
11) Aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı ve güvenliği yönünden güvensiz durumdur?
A) İşe uygun makine kullanmama
B) Makine koruyucusunu çıkarma
C) Görevi dışında iş yapma
D) İşe uygun olmayan el aleti
Açıklama:
Cevap: D
12) İş sağlığı ve güvenliği yönünden aşağıdakilerden hangisi güvensiz durum değildir?
A) Koruyucusuz iş ekipmanı
B) Kişisel koruyucuları kullanmama
C) Kapatılmamış merdiven boşluğu
D) Hasarlı elektrik kablosu
Açıklama:
Cevap: B
13) Aşağıdakilerden hangisi iş kazalarına neden olabilecek tehlikeli durumlardan değildir?
A) Tehlikeli hızla çalışma
B) Tehlikeli yükseklikteki istiflemeler
C) Güvensiz ve sağlıksız çevre koşulları
D) Topraklanmamış elektrikli makineler
Açıklama:
Cevap: A
14) Aşağıdakilerden hangisi tehlikeli durum kapsamına girmez?
A) Makine ve tezgâhların hatalı yerleşimi
B) Koruyucu tertibatın bulunmaması veya uygun olmaması
C) Alet ve makineleri tehlikeli şekilde kullanma
D) Uygun olmayan termal konfor şartları
Açıklama:
Cevap: C
15)
I- İlkyardım masrafları
II- Ekipman hasarları
III- Tazminatlar
Siparişlerin karşılanamaması halinde oluşacak itibar kayıpları Yukarıdakilerden hangileri iş kazaları sonucu işyerlerinin uğradığı doğrudan kayıplardandır?
A) l,ll B) II, IV C)l,ll,lll D) II, III, IV
Açıklama: İş kazalarının doğrudan ve dolaylı zararları bulunmaktadır.
Görünen (doğrudan) zararlar:
Makine ve teçhizat hasarları
İlk yardım, doktor, ilaç ve tedavi gibi tıbbi masraflar
Tazminat ödemeleri
Mahkeme giderleri
Görünmeyen (dolaylı) zararlar:
iş gücü kayıpları
iş günü kayıpları
Üretim kayıpları
İşlerin ya da siparişlerin gereken sürede yetiştirilememesi nedeniyle doğan kayıplar itibarve prestij kayıpları
Cevap: C
16) Aşağıdakilerden hangisi iş kazası sonucu oluşan doğrudan kayıplardandır?
A) Kazalı ya da ailesine ödenen tazminat
B) Kaza nedeniyle üretime ara verilmesi
C) Kaza geçiren işçinin verimliliğindeki düşme
D) Kaza nedeniyle oluşan itibar kaybı
Açıklama:
Cevap: A
17) Aşağıdakilerden hangisi iş kazası sonucu oluşan doğrudan kayıplardan değildir?
A) Kaza nedeniyle ödenen tazminatlar
B) Kaza nedeniyle yöneticilerin harcadığı zaman
C) Makine ve tesislerin hasara uğramaları
D) Kaza anında yapılan ilk yardım masrafları
Açıklama:
Cevap: B
18) Aşağıdakilerden hangisi iş kazası sonucu oluşan dolaylı kayıplardandır?
A) Kaza nedeniyle ödenen manevi tazminat
B) İşyeri bina ve tesislerinde oluşan hasarlar
C) Kaza soruşturması nedeniyle kaybedilen zaman
D) Kaza nedeniyle oluşan mahkeme giderleri
Açıklama:
Cevap: C
19) Aşağıdakilerden hangisi iş kazası sonucu oluşan dolaylı kayıplardan değildir?
A) Kaza nedeniyle ödenen maddi tazminatlar
B) Kaza nedeniyle üretime ara verilmesi
C) Kaza soruşturması nedeniyle yöneticilerin kaybettiği zaman
D) Kaza nedeniyle oluşan prestij kaybı
Açıklama:
Cevap: A
20) Aşağıdakilerden hangisi kazalardan korunmak için yapılacak çalışmalardan değildir?
A) Mühendislik ve revizyon
B) Teşvik tedbirleri uygulama
C) Eğitim
D) Kişisel özürleri önleme
Açıklama: Kazalardan korunma metotları şunlardır:
Mühendislik ve revizyon:
Tehlikelerin tanımlanması
Tehlikelerden kaynaklanan risklerin değerlendirilmesi
Riskleri önlemek veya azaltmak için kontrol tedbirlerinin belirlenmesi
Kontrol tedbirlerinin uygulanması
Kontrol tedbirlerinin sürekli olarak izlenmesi
İkna ve teşvik:
Eğitim ve öğretim çalışmaları
Çeşitli yarışmaların düzenlenmesi
Uyarı levhaları ve afişler
Propaganda
Ödüllendirme/özendirme
Ergonomiden yararlanma
Disiplin kuralları
Cevap: D
21) Aşağıdakilerden hangisi kaza soruşturmasına nasıl yaklaşılacağına karar vermek için dikkate alınacak faktörlerden biri değildir?
A) Şirketin sağlık ve güvenlik için taahhütleri
B) Ulusal konjonktürdeki durumlar
C) Şirketin büyüklüğü
D) Kazanın ciddiyeti
Açıklama: Kaza soruşturmasını yapacak kişiye karar verildikten sonra kaza soruşturmasına nasıl yaklaşılacağına karar vermek gerekir. Bu aşamada dikkate alınacak faktörler şunlardır:
Şirketin büyüklüğü
Şirketin güvenlik ve sağlık programı yapısı
Şirketin sağlık ve güvenlik için taahhütleri
Şirketin idare felsefesi
Kazanın türü
Kazanın ciddiyeti
Teknik karmaşıklık
Benzer kazanın meydana gelme sayısı
Cevap: B
22) Aşağıdakilerden hangisi iş kazası raporlarının düzenlenme amaçlarından biri değildir?
A) Benzer kazaların önlenmesi
B) Kaza masraflarının belirlenmesi
C) Yaralanma derecesinin tespit edilmesi
D) Tazminat ödemelerinin azaltılması
Açıklama: Kaza raporları, iş güvenliğinin önemli bir parçası olup düzenlenme amaçları şunlardır:
Benzer kazalar hakkında tedbir alırken faydalanmak
Kaza masrafları tespit ederken faydalanmak
Yaralılar hakkında gerekli bilgileri elde etmek
Cevap: D
23) İş kazası raporlarına ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Hafif yaralanmalar için rapor düzenlemesi gerekmemektedir.
B) Raporların içeriği işçilerden saklanmalıdır.
C) Raporların düzenlenmesi iş güvenliği sorumlusunun tercihine bağlıdır.
D) Yaralanma meydana gelmeyen kazalar için de rapor düzenlenmelidir.
Açıklama: İş sağlığı ve güvenliği mevzuatında yaralanma meydana gelmeyen kazalar için rapor tutma yükümlülüğü olmamakla birlikte, ramak kala olaylarında rapor tutulması, olabilecek kazaların önceden habercisi olması nedeniyle gereklidir.
Cevap: D
24) Aşağıdakilerden hangisinin hesaplanmasında kaza sonucu oluşan toplam kayıp gün sayısı dikkate alınır?
A) Kaza sıklık oranı
B) Kaza ağırlık oranı
C) Kaza olabilirlik oranı
D) Kaza önlenebilirlik oranı
Açıklama:
Cevap: B
25) Kaza sıklık oranı hesaplanmasında aşağıdaki parametrelerden hangisi gerekli değildir?
A) Toplam kaza sayısı
B) 1.000.000 katsayısı
C) Toplam çalışma saati
D) Toplam kayıp gün sayısı
Açıklama:
Cevap: D
